Ordo Annuntiatione czyli Gra o Zwiastowaniu zachowała się w kilku rękopisach średniowiecznych.
Dramat opracowany przez Scholę Teatru Węgajty pochodzi z dwóch czternastowiecznych włoskich rękopisów: z Cividale i Padwy. Rękopis z Cividale zawiera zapis nutowy wraz z podziałem na role: Marii, Archanioła Gabriela, Elżbiety i diakona – narratora, ewangelisty. Natomiast didaskalia, bardzo obszerne i precyzyjne, zachowały się w rękopisie padewskim. Tekst dramatu jest fragmentem Ewangelii według świętego Łukasza. Słowa i proroctwo Archanioła Gabriela, odpowiedź Marii, oraz pozdrowienie Elżbiety przeplecione są narracją ewangelisty. Część dramatyczną kończy kantyk „Wielbi dusza moja Pana”.Ordo Annuntiatione było przedstawiane w różnych sytuacjach. W manuskryptach odnajdujemy je najczęściej jako część liturgii – nieszporów (po dramacie następuje Magnificat) bądź matutinum (zakończone Te Deum), bywało też jednak oddzielnym obrzędem, rozbudowaną Ewangelią śpiewaną poza kanoniczną liturgią. W interpretacji Scholi Teatru Węgajty dramat towarzyszy uroczystej mszy maryjnej, której części stałe zaczerpnięte zostały z dziewiątej mszy gregoriańskiej na święto Błogosławionej Marii Dziewicy. Części zmienne należą do proprium na właściwe święto. Idąc za źródłami późnośredniowiecznymi (rękopis szesnastowieczny z Tournai) całość nazwaliśmy Złotą Mszą – Missa Aurea.
…lub
Ordo Annuntiatione czyli dramat liturgiczny „Gra o Zwiastowaniu” zachował się w kilku rękopisach średniowiecznych. Dramat opracowany przez Scholę Węgajty pochodzi z dwóch czternastowiecznych włoskich rękopisów: z Cividale i Padwy. Rękopis z Cividale zawiera zapis nutowy wraz z podziałem na role: Marii, Archanioła Gabriela, Elżbiety i diakona – narratora, ewangelisty. Natomiast didaskalia, w księgach liturgicznych nazywanych rubryki od czerwonego atramentu, zachowały się w rękopisie padewskim, bardzo obszerne i precyzyjne.
Tekst dramatu jest fragmentem Ewangelii według świętego Łukasza. Słowa i proroctwo Archanioła Gabriela, odpowiedź Marii, oraz pozdrowienie Elżbiety przeplecione są narracją ewangelisty. Część dramatyczną kończy kantyk „Wielbi dusza moja Pana”. Ordo Annuntiatione było przedstawiane w różnych sytuacjach. W manuskryptach odnajdujemy je najczęściej jako część liturgii – nieszporów (po dramacie następuje Magnificat) bądź matutinum (zakończone Te Deum), bywało też jednak częścią uroczystej Mszy Maryjnej, wtedy nazwanej „Missa Aurea” lub, jak w wypadku rękopisu z Padwy, oddzielnym obrzędem, rozbudowaną Ewangelią, śpiewaną poza kanoniczną liturgią.
Dramatis Personae – osoby dramatu:
Angelus – Anioł – Katarzyna Enemuo
Maria – Monika Paśnik- Petryczenko
Elizabeth – Elżbieta – Swietlana Butskaya
Diakonus – Diakon – J. Wolfgang Niklaus
Chorus – Chór – Swietlana Butskaya, Małgorzata Dżygadło-Niklaus, Katarzyna Enemuo, Monika Paśnik-Petryczenko, Marcin Abijski, Adam Cudak, Maciej Góra, Johann Wolfgang Niklaus, Serhii Petrychenko, Robert Pożarski oraz uczestnicy warsztatów śpiewu liturgicznego „Laboratorium Tradycji 2014″.
Słowa Akatystu napisał: Ks. Józef Roman Maj.
Kierownictwo muzyczne i melodię bizantyjską Akatystu dobrał: Marcin Abijski.
Kierownictwo muzyczne dramatu: Robert Pożarski.
Aranżacja scenograficzna i kostiumy: Małgorzata Dżygadło – Niklaus.
Reżyseria dramatu i kierownictwo artystyczne: Johann Wolfgang Niklaus.
….
ORDO ANNUNTIATIONE – GRA O ZWIASTOWANIU
( tekst- tłumaczenie z łaciny)
(rkp. Cividale, Padwa, XIV w.)
W dzień Zwiastowania, po porze posiłku, o godzinie zwykłej uderzy się w wielki dzwon, a w międzyczasie klerkowie zejdą się w kościele, a inni z nich w zakrystii się zebrawszy, niech przygotują kapy i inne niezbędne rzeczy. A w rzeczonej zakrystii staną Maria, Elżbieta, Józef i Joachim przysposobieni, takoż diakon i subdiakon srebrem obłożone księgi niosący. W chwili stosownej wyjdą oni z zakrystii procesję tworząc, a przejdą do miejsc im przygotowanych. Gdy ci odejdą, procesja do chrzcielnicy przejdzie, tu zaś chłopiec na sposób Anjoła Gabriela ubrany stać na stolcu będzie. Niechaj go w górę podźwigną i nawą boczną w kościół poniosą ku schodom nieopodal prezbiterium. A chór niech śpiewa responsorium procesyjny:
Drzewo Jessegozrodziłgałązkę, a gałązkakwiat: I natym kwiecie spoczywaodżywczyDuch. V.DziewicaBogurodzica jest tą gałązką, a kwiatjej Syn.
A klerkowie niechaj pośród kościoła stoją chór tworząc, gdy tym czasem diakon rozpoczyna śpiewać Ewangelię.
Czytanie świętej Ewangelii według Łukasza.
A miesiąca szóstego posłan jest Anjoł Gabriel od Boga do miasta Galilejskiego, któremu imię Nazaret, do Panny poślubionej mężowi, któremu było Józef, z domu Dawidowego, a imię Panny: Maria. I wszedłszy Anjoł do niej, rzekł:
Tedy Gabriel, przyklękając, palce dwa prawicy wzniesie, głosem donośnym tą antyfonę zacznie:
Anjoł: Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z tobą, Błogosławionaś ty między niewiastami!
Skończywszy antyfonę, diakon dalej Ewangelię zaśpiewa:
Która gdy usłyszała, zatrwożyła się na mowę jego i myśliła, jakie by to było pozdrowienie. I rzekł jej Anjoł:
To skończywszy, Anjoł stojąc prawą dłoń otwartą całkiem podniesie i tą antyfonę rozpocznie:
Anjoł: Nie bój się, Maria, abowiem nalazłaś łaskę u Boga. Oto poczniesz w żywocie i porodzisz syna, a nazowiesz imię jego Jezus. Ten będzie wielki, a będzie zwan Synem Najwyższego i da mu Pan Bóg stolicę Dawida, ojca jego, i będzie królował w domu Jakubowym na wieki, a królestwa jego nie będzie końca.
Skończywszy antyfonę, diakon dalsze zaśpiewa:
A Maria rzekła do Anjoła:
Co skończywszy, Maria donośnym głosem tak odpowie:
Maria: Jakoż się to stanie, gdyż męża nie znam?
Skończywszy antyfonę, diakon dalsze zaśpiewa:
A Anjoł odpowiedziawszy, rzekł jej:
I Anjoł teraz w te słowa zaczyna:
Anjoł: Posłuchaj Mario, Dziewico Chrystusowa: Duch Święty zstąpi na cię, a Moc Najwyższego zaćmi tobie. Przetoż i co się z ciebie narodzi Święte, będzie nazwano Synem Bożym. A oto Elżbieta, krewna twoja, i ona poczęła syna w starości swej, a ten miesiąc szósty jest onej, którą zową niepłodną, bo u Boga nie będzie żadne słowo niepodobne.
A doszedłszy do miejsca Spiritus Sanctus superveniet in, niech gołębica ukazaną będzie. Skończywszy te słowa, diakon dalsze śpiewa, aż do Dixit autem Maria ad angelum. To skończywszy, Maria podniesie się, i stojąc z ramiony otwartemi głosem donośnym zaśpiewa Ecce ancilla. Przed zakończeniem rzeczonej antyfony gołębica przybliży się, a Maria przyjmie ją, pod suknią ukrywszy. Antyfona:
Maria: Oto służebnica Pańska, niechaj mi się zstanie według słowa twego.
To zakończywszy, diakon dalsze zaśpiewa Ewangelii słowa:
A powstawszy Maria w onych dniach, poszła na góry z kwapieniem do miasta Judzkiego i weszła w dom Zachariaszów, i pozdrowiła Elżbietę. I zstało się, skoro usłyszała Elżbieta pozdrowienie Maryjej, skoczyło dzieciątko w żywocie jej i napełniona jest Ducha Świętego Elżbieta, i zawołała głosem wielkim, i rzekła:
Tedy Maria miejsce swe opuści i ku miejscu Elżbiety i Joachima się uda. Obaj wspomogą Marię, jak napisane jest w Ewangelii. To uczyniwszy Elżbieta kolana zginając, ciało Marii rękoma obiema tuląc, głosem pokornym tą antyfonę rozpocznie:
Elżbieta: Błogosławionaś ty między niewiastami i błogosławiony owoc żywota twego!
Antyfonę skończywszy, podniesie się, i stojąc tą antyfonę rozpocznie:
Elżbieta: A skądże mnie to, że przyszła matka Pana mego do mnie? Abowiem oto jako zstał się głos pozdrowienia twego w uszach moich, skoczyło od radości dzieciątko w żywocie moim. A błogosławionaś, któraś uwierzyła, abowiem spełni się to, coć jest powiedziano od Pana.
Skończywszy, diakon dalsze zaśpiewa:
I rzekła Maria:
A Maria zwróciwszy się do ludu, głosem donośnym, w tonie ósmym trzy następujące wersy zaśpiewa:
Maria: Wielbi dusza moja Pana i rozradował się duch mój w Bogu, zbawicielu moim, iż wejźrzał na niskość służebnice swojej.
To skończywszy, z organum wers jeden się odpowie, a chór dalej do końca zaśpiewa.
Modlitwa zakończenia i rozesłanie
:
K.: Módlmy się:
Przyjmij Najświętsza Bogarodzico, zawsze błogosławiona na ziemi Dziewico Maryjo nasze hymny uwielbienia Ciebie, którą i my jako Matkę naszą najmilszą rozpoznajemy. Przyjmij, Dziewico z Nazaret naszą miłość ku Tobie, która zrodziłaś najpiękniejszego ze wszystkich synów ludzkich.
Przyjmij Wielki Boga-Człowieka Matko wyśpiewane Ci słowa, a serca i umysły nasze napełnij blaskiem Twej Świętości. Przyjmij, Królowo nieba i ziemi ten pokorny hołd wiernych Ci dzieci, a wszystkie narody obdarz radością i pokojem. Przyjmij, Królująca z Nieba Pani i Orędowniczko nasza tę wspólną modlitwę, przez którą chcemy podziękować Bogu w Trójcy Świętej Jedynemu za Ciebie, przez Chrystusa Pana naszego. Amen.
K.: Pan z wami
W.: I z duchem twoim
K.: Niech was Bóg błogosławi i strzeże
W.: Niech nas zachowa na życie wieczne
K.: Błogosławieństwo Boga Wszechmogącego: Ojca i Syna. i Ducha Świętego niech zstąpi na was i pozostanie na zawsze.
W.: Amen
A to skończywszy, wszyscy do zakrystii powrócą.
(Tłumaczenie fragmentów Ewangelii według św. Łukasza: X Jakub Wujek)