SCHOLA WĘGAJTY | Quem Queritis 2019

Wszystkie działania projektu nieustannie, za każdym razem pokazują, jak ważne jest poszukiwanie tego, co w duchowej spuściźnie jest mocne, aktualne i łączące ludzi różnego pochodzenia, różnych pokoleń, często nawet różnych wyznań. Że istnieją takie elementy, że są wciąż aktualne i że warto je praktykować, propagować, sprawiać, by stawały się częścią współczesnej kultury dla wciąż rosnącej grupy odbiorców. Udział lokalnych śpiewaków, chórów i społeczności, a także przedstawicieli kleru – coraz częstszy, coraz intensywniejszy – potwierdza przekonanie o istotności tego rodzaju działań. W czasach kryzysu – kryzysu wartości, kryzysu idei, które tworzyły chrześcijaństwo, a później Europę w jej dzisiejszym kształcie, a także kryzysu związanego z czasem – którego nie mamy, – okazuje się, że dawna liturgia, dawny sposób celebrowania świętej części naszego istnienia, obdarowuje nas tym czasem. Daje oddech. Pozwala skupić się na najważniejszym. Łączy intelektualny wgląd w historię, kulturę, muzykę i idee z żywym odczuwaniem, przeżywaniem świata, życia, istnienia własnego i spraw duchowych, wieczności. I dla wszystkich uczestników staje się możliwością skupionego wędrowania: za Gwiazdą, za Słowem, za tym, co łączy i co nadaje zwykłym rzeczom jakość.

W całości tegorocznego projektu obydwa dramaty – Ordo Stellae oraz Ludus Passionis stanowią swoistą klamrę, która jest jak tęcza po potopie, spina dwa brzegi, dwa momenty – Narodzenie i Śmierć (ze Zmartwychwstaniem) Jezusa. Oficjum o Trzech Młodziankach w Piecu Ognistym, a także inne bizantyjskie realizacje Scholi -Akatyst ku czci Bogarodzicy i Kondakion o Nawróconej – są historiami dopowiadającymi tę główną, największą historię. Dla chrześcijan to historia odkupienia. Dla współczesnej Europy – historia nieodłącznie związana z kształtem naszej kultury, duchowości, architektury, postrzegania świata, wszystkiego.

Tegoroczne prezentacje dramatów Ordo Stellae i Ludus Passionis były wyjątkowe dla zespołu Scholi z jeszcze jednego powodu. Były to bowiem pierwsze prezentacje bez udziału Macieja Kazińskiego, który zmarł we wrześniu 2018 roku. Maciej Kaziński – muzyk, śpiewak, tłumacz, kulturoznawca, kompozytor, filolog, poliglota i erudyta, wieloletni dyrektor artystyczny festiwalu Pieśń Naszych Korzeni w Jarosławiu – był współtwórcą i członkiem Scholi Węgajty od samego początku, od 1994 roku. Był też jednym z filarów działania zespołu, współautorem wielu projektów, wypraw, badań terenowych, spotkań. Finalizowany obecnie projekt też jest częścią jego wkładu w koncepcje i przedsięwzięcia realizowane przez Scholę. Był on też autorem tekstów tworzących programy poszczególnych wydarzeń i spektakli. Programy te, rozdawane podczas prezentacji, umożliwiają publiczności zarówno śledzenie akcji dramatu (dzięki tłumaczeniu libretto na język polski), jak też wejrzenie w zupełnie nieznaną część europejskiej i chrześcijańskiej spuścizny i duchowości. Nie jest to zwyczajna lista utworów i wykonawców. Jest to za każdym razem ilustrowany ikonografią i fotografiami wykład kulturoznawczy, religioznawczy i teologiczny, jakiego nie powstydziłby się żaden uniwersytet na naszym kontynencie. To są rzeczy, o których nie opowiada się w szkole, w kościele, nie ma ich w katechizmach, ani w książkach ogólnie znanych. Są to okruchy wiedzy religioznawców, teologów, antropologów kultury, fascynatów historii, historii idei i dziedzictwa kulturowego. Które w ramach działań Scholi – jako dodatek do żywej opowieści – stają się dostępne dla licznego audytorium, dzięki czemu są istotnym elementem działań kulturotwórczych, edukacyjnych oraz propagujących wartościowe elementy europejskiego dziedzictwa.