Od wielu lat działalności Scholi Węgajty prowadzimy intensywną wymianę z prawosławnymi społecznościami, zarówno w Polsce jak i w Rosji, na Ukrainie, Białorusi, w Rumunii i Grecji, współpracując z zespołami takimi jak rumuński Chóru Byzantion z Jasów i grecki bizantyjski Chór śp. Lykourgosa Angelopoulosa z Aten.
Poszerzając nasz dialog wschód – zachód również na kraje bałkańskie, zrealizowaliśmy w zeszłym roku Projekt Cresta 2016, który polegał na wymianie i współpracy z artystami z Serbii i Macedonii w badaniach nad początkami sztuki liturgicznej.
W obecnym roku kontynuując idee dialogu, realizujemy projekt „CRESTA 2017 – Artystyczna wędrówka granią na szlaku pogranicza kultur między Białorusią, Ukrainą i Polską
na zakończenie Mszy Świętej we środę, 07.06.2017, godz. 19:00
Śpiewany będzie przez Scholę Węgajty wspólnie z prawosławnymi kantorami z Bielska Podlaskiego i Białegostoku.
Roman Melodos (pieśniarz) urodził się ok. 490 r. w Emesie, obecnie Hims w Syrii, zmarł ok. 555 r. w Konstantynopolu. Jeszcze przez Kościół niepodzielony uznany został za świętego. Ten wielki bizantyjski poeta religijny tworzył za czasów cesarza Justyniana I. Był autorem niezliczonych kontakionów – liturgicznych hymnów poświęconych różnym świętom, postaciom biblijnym i wydarzeniom.Historycy teatru często widzą w kontakionach początki chrześcijańskiego pra-dramatu misteryjnego. Dlatego jako Schola Węgajty zdecydowaliśmy się na opracowanie i inscenizację jednego z nich. Wybraliśmy kontakion przeznaczony na wigilię środy Wielkiego Tygodnia, który opowiada o nawróceniu jawnogrzesznicy, zakupieniu przez nią olejku i maści u sprzedawcy wonności, jej spotkaniu z Jezusem w domu Faryzeusza Szymona, namaszczeniu stóp Jezusa, odparciu zarzutów faryzeusza przez Jezusa i odpuszczeniu grzechów.
Aby polskim słuchaczom i widzom bardziej przybliżyć wspaniałość poezji Romana zdecydowaliśmy się przetłumaczyć ten hymn na język polski. Zadania przekładu podjął się muzyk, językoznawca i tłumacz, członek zespołu Scholi Węgajty- Maciej Kaziński z Proszowej.
Oryginalna muzyka kontakionów nie przetrwała do naszych czasów. Wiadomo, że melodię klasyfikowało się zgodnie z tonem (echos), których w bizantyjskim systemie modalnym było osiem. Była ona albo tworzona specjalnie dla danego utworu i wtedy nazywano ją „idiomelon” albo poeta wykorzystywał muzykę istniejącej homilii, podając jej nazwę. Wiadomo, że określenie melodos oznaczało autora zarówno słów i muzyki. Pozwalało to na stworzenie dzieła kompletnego – z autorską muzyka, która według niego najlepiej odpowiadała tekstowi. Pierwsze notacje muzyczne bizantyjskie pojawiają się dopiero w X. wieku. Zachowały się jednak w późniejszych źródłach wskazania, co do dawnej praktyki śpiewu kontakionów.
– muzykolog, śpiewak, absolwent greckich szkół teologicznych i muzycznych, znany z autorstwa grecko-bizantyjskiej muzyki do polskiego „Akatystu do Przenajświętszej Bogarodzicy” pióra ks. Józefa Maja, podjął się trudnego zadania skomponowania nowej bizantyjskiej muzyki do tego zapomnianego, starożytnego tekstu.
Premiera kontakionu miała miejsce w zeszłym roku, 14 października 2016 w Cerkwi Pokrowskiej w Bielsku Podlaskim po Wieczerni święta Pokrow (który również jest dniem wspomnienia Romana Melodosa)
Współorganizatorzy i partnerzy lokalni to:
Miński Oddział Związku Polaków na Białorusi
Parafia Rzymsko-Katolicka pw. Św. Heleny i Szymona w Mińsku
Bractwo Św. Męczenników Wileńskich
Instytut Polski w Mińsku
Przy realizacji Ludus Passionis prowadzimy kilkudniową pracę z lokalnym chórem chłopięcym Dudarik śpiewającym role Pueri hebreorum i z chórami liturgicznymi Sagmos z Katedry Ormiańskiej i Kliros z klasztoru Jana Chrzciciela ze Lwowa, które potem biorą udział w prezentacji dramatu.
załączmy program w języku ukraińskim w PDF Schola lwow program
Schola Węgajty realizuje projekt CRESTA 2017 – Artystyczna wędrówka granią na szlaku pogranicza kultur między Ukrainą, Białorusią i Polską.
Po kilku zeszłorocznych i tegorocznych rekonesansach do Połocka i Mińska na Białorusi i do Lwowa na Ukrainie realizujemy w 2017 roku właściwą część projektu.
Obejmuje 2 prezentacje spektakli muzycznych średniowiecza i wydarzenia towarzyszące jak koncerty, wystawy i warsztaty dotyczące dziedzictwa kultur pogranicza środkowej Europy, sięgając najstarszych pokładów kultury rękopiśmiennej i tradycji ustnej, w szczególności form muzycznych, obrzędowych i ikonograficznych dla mieszkańców peryferyjnych regionów Europy, na Ukrainie, Białorusi i w Polsce na Warmii.
We wspólnym działaniu artystów pochodzących z różnych tradycji i krain, zakładamy budowę kulturowych mostów między Wschodem i Zachodem. Przez pogłębione poznanie potencjału i piękna tkwiącego w różnorodności obszarów pogranicza w środkowej Europie, będziemy przezwyciężać stereotypy dotyczące różnic kulturowych, etnicznych i religijnych. Wynikającym napięciom przeciwstawiamy twórcze korzystanie z dziedzictwa rozumianego jako płaszczyzna dialogu międzykulturowego i międzypokoleniowego, budzącego tolerancję i szacunek dla innych.
W ramach projektu zostały zrealizowane:
Będzie to dwudniowe spotkanie obejmujące prezentacje koncertów, wykłady i wystawy w Olsztynie i Górowie Iławieckim, poprzedzone warsztatami ikonograficznymi i śpiewu liturgicznego w Węgajtach i Nowym Kawkowie.
……………..
